Hans Wolfram Hockl – zum Hundertsten

In diesem Jahr sind es 100 Jahre seit der Geburt des Lenauheimer Hans Wolfram Hockl. Ein banatschwäbischer Mundartautor, Schriftsteller, Lehrer und Stiftungsgründer.

Damals gehörte Csatad das heutige Lenauheim noch zu Ungarn als er am 10. Februar 1912 geboren wurde. Das Dorf mit seinen Menschen hat ihn für sein Leben geprägt, er hat seine Heimat nie vergessen und sehr viel darüber geschrieben und veröffentlicht. Nach einem reichhaltigen Wirken im Banat und auch darüber hinaus teilte er auch das Schicksal vieler Landsleute den 2. Weltkrieg mitzuerleben. Danach trat eine Wende in sein Leben und Österreich wurde sein neues Zuhause. Hier war er noch lange Jahre, schriftstellerisch tätig, bis am 12. September 1998 unser allmächtiger Gott ihn zu sich rief.

Hans Wolfram HocklHans Wolfram Hockl hinterließ ein umfangreiches schriftstellerisches Schaffen: Lyrikbände, Romane, Aufsätze zu zeitgeschichtlichen Themen, Beiträge zur Geschichte und Volkskunde der Banater Schwaben sowie zahlreiche Veröffentlichungen in banatschwäbischer Mundart. An dieser Stelle wollen wir mit einem Gedicht an ihn erinnern.

Wer hat die Macht?

Em Wertshaus bei meim Nochber newe
Do es heut owed eich a Lewe!
Menscht grad, `s wär a Rewlation! –
De Mischko gett de große Ton,
On aus dem Gschrei und Dischputeere
Kannscht ab on zu a Wort mol heere,
Mol schreit de Phitt: „Wer hat die Macht?“
Schlaat of de Tisch, daß `s nor so kracht,
Mol schreie alli dorcheinanner,
De Sepp, de Kloos, de Dickse-Hanner,
Doch endlich macht de Mischko Ruh:
Halts Maul jetz all on horcht mol zu!
Des was ich saan, des derft`r glaawe:
A jedes Wasser braucht a Graawe,
A Lehrer braucht a jedes Kend,
A Halder brauch a jedes Rend!
Wer hat die Macht? – Bei alli Teiwle!
De Mann hat se! Wer well do zweiwle?!
On was ich saan, beweis ich eich,
Wann ter grad wellt, sogar jetzt gleich.
Du muscht dei Weib fescht engspannt halle,
Schonscht weist`s d`r ball sei Katzekralle!
Am beschte leescht`s glei an de Kett
On halscht`s em Gscherr, no hascht ke Gfrett.
No kann`s dr net em Dorf romlaafe,
Ke Eier on ke Speck verkaafe,
On`s ganzi Wertschaftsgeld es dein.
Hascht jede Tach dei Liter Wein,
Machscht Feiertach, gehscht Karte spille,

On lebscht ganz no deim eigne Wille,
Kannscht lustich sen bei Tach on Nacht,
Du bescht de Herr, du hascht de Macht!“
De Mischko well sei Glas grad hewe,
Do treet de Dominik of sei Zewe
On well ens Ohr ehm etwas saan…
Zu spot! Jetz es a annre dran!
Met zwaa, drei ausgewachsne Schritte
Steht`s Naani en de Zimmermitte,
Hat en d´r Hand a schwere Kruch
On schreit: „Du Saubär! Jetz es gnuch!
Du wellscht es Regiment jetz fehre?
Marsch hem! On to dich nimme rehre!“
De Mischko duckt sei korzes Gnack,
Fallt zamm grad wie a leere Sack
On macht net moll a kleene Muckser
On net de allerklenschte Schluckser,
A Eiszapp es net steifer gfror. –
Sei Weib verwischt ne an de Hoor,
Die anner Hand greift an die Hose,
De Mischko muss sich schleppe losse,
Sei Hut fliet naus em große Boo,
De Mischko flieht ehm hinnenoo,
Die Thier schlaat zu, daß es grad scheppert
On jedes Glas em Wertshaus kleppert,
On von de Gaß heert m`r noch her:
„Du Lump! Du Bittang! Du Saubär!“…
Do saat de Phitt: „So sen die Weiwer?
Horcht nor, wie des do draus no kracht!
Jetz froo ich eich: Wer hat die Macht?“

von Hans Wolfram Hockl